Atherosclerose (slagaderverkalking)

Slagaderverkalking ontstaat door plaques die aan de vaatwand kleven. Dit zijn ophopingen van witte bloedcellen, calcium en vetten en ontstaan als een ontstekingsreactie op een beschadigde vaatwand.

Om schade naar aanleiding van een ontsteking van de vaatwand te herstellen, zal het afweersysteem van het lichaam kleine deeltjes (monocyten) verspreiden die het aanwezige cholesterol opeten en daardoor opzwellen. Deze deeltjes hopen zich dan langzamerhand steeds meer op in de vaatwand waardoor deze uiteindelijk ernstig kan vernauwen.

Als een plaque zo groot wordt dat het de slagader helemaal afsluit, bestaat het gevaar dat er een scheurtje ontstaat in de bekleding van het bloedvat. De inhoud van de plaque komt dan in contact met bloed. Het begint te stollen en er ontstaat dan een bloedstolsel (embolie). Dit kan in korte tijd de slagader volledig, of gedeeltelijk afsluiten.Het is ook mogelijk dat van dit bloedstolsel een stukje afbreekt en via de bloedstroom meegevoerd wordt. Als deze vervolgens blijft steken in het hart, de longen of hersenen, wordt het bloedvat op die plek afgesloten. Dit kan levensbedreigend zijn, afhankelijk van de plek waar het stolsel blijft steken. Dan krijgt het weefsel (hart, longen of bijvoorbeeld de hersenen) achter de stolling geen zuurstof en sterft het af. De medische benaming is dan:

• TIA of herseninfarct.Vernauwing van een bloedvat in de hersenen
• Hartinfarct.Een vernauwing van een kransslagader in het hart
• Longembolie.Een vernauwing van de longslagader

Er zijn verschillende factoren die de beschermende laag (endotheel laag) van een bloedvat kunnen beschadigen en daarmee slagaderverkalking kunnen veroorzaken. Indien op jou één of meerdere van onderstaande factoren van toepassing is, spreek je van een verhoogd risico. Deze factoren kun je zelf positief beïnvloeden door aanpassing van je leefstijl.

• Roken
• Hoge bloeddruk
• Hoog cholesterolgehalte
• Verhoogd glucosegehalte (diabetes)
• Slecht functionerende schildklier
• Overgewicht
• Onvoldoende lichaamsbeweging
• Overmatig consumeren van dierlijke vetten
• Stress

Een aanpassing van je leefstijl is echter geen garantie dat je nooit last zult krijgen van slagaderverkalking. Ook erfelijkheid is een belangrijke risicofactor die je niet kunt beïnvloeden. Komt in jouw naaste familie slagaderverkalking voor? Dan is een preventief MRI-onderzoek van de bloedvaten aan te raden zodat duidelijk wordt of jij erfelijk belast bent.

Atherosclerose op zich zorgt niet voor lichamelijke klachten en symptomen. De gevolgen kunnen echter wel klachten en symptomen veroorzaken. Maar ook hiervoor geldt dat die zich pas manifesteren in een laat, soms te laat stadium. Ernstig verstopte bloedvaten als gevolg van atherosclerose kunnen bijvoorbeeld de volgende symptomen veroorzaken:

• Vernauwingen in beenslagaderen kunnen leiden tot pijnklachten bij het lopen. Ook wel etalagebenen genaamd.
• Vernauwingen in kransslagaders van het hart kunnen tot pijnklachten op de borst, kortademigheid, zweet uitbraken, opgezette enkels of tot pijnscheuten in de arm leiden. Deze symptomen worden ook wel angina pectoris genoemd.
• Een vernauwing in de hersenen kan leiden tot chronische hoofdpijn of neurologische problemen zoals geheugenverlies, spraakgebrek etc.

Klachten zoals hierboven beschreven dien je dan ook beslist serieus te nemen. Bespreek de klachten met je huisarts of een specialist. Mocht je het niet vertrouwen of wil de arts niet verder onderzoeken? Laat dan een MRI-scan en/of een CT-scan uitvoeren. Dankzij een checkup met een MRI-angiografie kunnen vaatproblemen zoals atherosclerose namelijk uitstekend afgebeeld worden.