De prostaat, belangrijk bij de mannelijke voortplanting
De functie van de prostaat is het vervoeren van zaadcellen. De prostaat speelt daarmee een belangrijke rol bij de voortplanting. Iedere man heeft er een. Maar wat doet de prostaat precies?
Waar zit de prostaat?
De prostaat is een elastische klier die uit meerdere kwabben bestaat. De prostaat ligt in het bekken van de man rondom de plasbuis aan de onderkant van de blaasuitgang. Vergelijk het met een appel waarvan het klokhuis is uitgeboord. Aan de voorzijde ligt de prostaat tegen het schaambeen. Aan de achterzijde tegen de endeldarm.
Wat is de functie van de prostaat?
De functie van de prostaat is het vervoeren van zaadcellen. Talloze kleine klierbuisjes in de prostaatkwabben produceren prostaatvocht. Bij een zaadlozing worden zaadcellen naar de prostaat gepompt waar het zich vermengd met dit prostaatvocht. De prostaat trekt zich bij een ejaculatie samen en perst het zaadvocht met de zaadcellen (sperma) door de plasbuis naar buiten. Doordat de blaashals zich ook samentrekt, kan het sperma niet in de blaas terecht komen.
Welke functie heeft prostaatvocht?
Prostaatvocht heeft als eigenschap dat het de zure omgeving in de vagina neutraliseert. Hierdoor zorgt het prostaatvocht er voor dat zaadcellen levend in de vagina en baarmoeder van de vrouw terecht komen en daar de eicellen kunnen bereiken.
De belangrijkste functie van de prostaat ligt dan ook bij de voortplanting en vruchtbaarheid van de man en in mindere mate bij seksualiteit.
Hoe groot is een prostaat?
Een normale gezonde prostaatklier is ongeveer zo groot als een walnoot en weegt bij een gezonde man circa 20 gram. De prostaat begint onder invloed van mannelijke hormonen zoals testosteron in de pubertijd te groeien. Soms stopt de groei niet en wordt de prostaat steeds groter naarmate de man ouder wordt.
PSA, prostaat specifiek antigeen
Cellen in de prostaat (prostaatcellen) produceren enzymen. PSA (prostaat specifiek antigeen) is er daar één van. Het bepalen van de waarde van PSA is een goede marker en geeft een indicatie over de gezondheid van de prostaat. Als de PSA waarde te hoog is kan dit duiden op een prostaataandoening. De meest voorkomende ziekten van de prostaat zijn:
- Benigne Prostaathyperplasie, een goedaardige prostaatvergroting
- Prostatitis, een ontsteking van de prostaat
- Prostaatcarsinoom (prostaatkanker), een tumor in de prostaat
Prostaatzones
De prostaat is onderverdeeld in 3 zones. Deze zones liggen als schilletjes om de plasbuis heen.
- Centrale zone (de mantelzone die om de plasbuis ligt)
- Overgangszone zone (binnenzone)
- Perifere zone (buitenzone)
Prostaatvergroting door verandering in prostaatzones
Prostaatvergroting ontstaat door volumetoename van klieren in deze zones. Hierdoor komen andere zones en de plasbuis in de verdrukking. Als hier sprake van is kan dit al snel tot plasproblemen en het ledigen van de blaas leiden.